Enerji Otomasyonunda Rogowski Bobini Kullanımı

İşletme ve üretimdeki enerji maliyetlerinin azaltılması maliyeti düşürecek, bu da işletmelerin  rekabet şanslarını arttıracaktır. Artan enerji maliyetlerinin etkilerinin daha az hissedilmesi, mevcut enerjinin en sağlıklı şekilde kullanılmasından geçmektedir. Enerji verimliliği çalışmalarında ise enerji yönetimi ve verimliliği standartları ve yönetmelikleri büyük önem arz etmektedir.

ISO 50001 ve EN 16001

ISO 50001 ve EN 16001 standartlarının çizdiği çerçevede oluşturulan enerji yönetim yapıları ve sürdürülürken uygulanan yöntem incelendiği zaman ölçme, izleme ve önleyici faaliyetlerin enerji etüt ve toplam enerji yönetimi çalışmalarının çok önemli unsurları oldukları görülecektir. Ölçülen enerji verilerinin izlenmesi, kayıt altına alınması ve raporlanıp, analiz edilmesi için günümüz teknolojisinin ürettiği çözüm ise [highlight style=”cyan”] enerji otomasyon  [/highlight] sistemleridir.

[highlight style=”cyan”] ISO 50001 [/highlight] enerji yönetim standardı  enerjinin nerede, ne kadar ve nasıl kullanıldığını  ve enerji tasarruf potansiyellerinin belirlenmesini sağlayan enerji etüdü çalışmaları için bir çerçeve çizmektedir. Bunu gerçekleştirebilmek için enerji kullanımı ile ilgili sürekli bilgiye ihtiyaç vardır. Sahadan toplanacak olan elektriksel ve fiziksel ölçüm değerlerinin otomasyon sistemine aktarımının sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için uygun  PLC konfigürasyonunun seçilmesi ve sisteme uygulanması gerekmektedir.

Rogowski Bobini ve Kullanımı

Özellikle halen çalışmakta olan ve işletilen endüstriyel tesislerde elektrik panolarında ölçüm yapılıp, elektriksel parametrelerin [highlight style=”cyan”] PLC  [/highlight] sistemlerine aktarımı için tesisisin bir süreliğine durdurulması gerekmektedir. Bu gereklilik enerji kesintilerine dolayısıyla üretim kayıplarına sebep olmaktadır.

Halen işletmede olan ve elektrik dağıtım panoları içerisinde revizyon yapılıp, akım trafoları montajının mümkün olmadığı durumlarda Rogowski Bobinleri ile ölçüm yapıp PLC sistemine aktarma yeni bir teknolojik çözümdür.

WAGO’nun 2000 A ve 500 A seçenekleri ile sunduğu Rogowski Bobinleri hem duruş maliyetlerini hem de revizyon maliyetlerini düşürüp, enerji izleme sistemi yatırımlarında bir tasarruf aracı olarak kullanılmaktadır. Bu bobinler yine WAGO tarafından geliştirilen sinyal dönüştürücüler ile kullanılmaktadır.

Rogowski bobini
3 faz bir sistemin akımını ölçmek için kullanılan Rogowski Bobini uygulaması

3 Rogowski Bobini üç canlı kablo etrafına sarılır (L1, L2, L3). Böylece kablo ya da baraların sökülmesine gerek kalmaz, sistemi durdurmadan kolay ve hızlı montaj sağlanır.Pano içerisinde 500 A ya da 1000 A gibi akım trafoları için yer açmaya gerek kalmadan çok dar bir alanda işlem gerçekleştirilir. Rogowski Bobinlerinde iletkende ölçülen akım şiddeti ile orantılı bir gerilim indüklenir.

Rogowski Bobini özellikle revize şansının olmadığı yerlerde kolaylıkla akım ölçümü yapabilir.
Rogowski Bobini özellikle revize şansının olmadığı yerlerde kolaylıkla akım ölçümü yapabilir.

Sinyal Dönüştürücü gerilim sinyallerini yükseltilmiş AC sinyallere çevirir. Burada diğer bir önemli nokta artık PLC düğümlerinin hemen arkasına eklenebilen 3-faz güç  analizörlerinin geliştirilmiş olmasıdır. Bu uygulamada da bu tipte bir analizör kullanılmış ve arada bir haberleşme hattına gerek kalmadan hazır PLC kütüphaneleri ile elektriksel parametrelerin PLC’ye alınıp işlenebildiği bir yapı oluşturulmuştur. PLC sistemi kullanılarak, operatörler yük durumunu saptayabilirler (dengesiz yük, kapasitif  bileşenler) ve tüketimi optimize edebilirler.

Rogowski Uygulaması

WAGO’nun 789-652 ürün kodlu Rogowski Bobinleri için Sinyal Dönüştürücü Modülü 500 A’e kadar 3 Rogowski Bobininden gelen sinyali işler. Sinyal işleme faz başına artı eksi 100 mA akım sinyalidir. Bu ürün ile 750-493 veya 750-494 güç ölçüm modülü kullanılırsa tüm bir enerji altyapısı WAGO ile çözümlenir.

Bir başka Rogowski Bobini uygulamasında ise  Bluetooth üzerinden de konfigüre edilebilen WAGO Transdüser kullanılarak akım ölçümleri standart analog sinyallere çevrilip PLClerin analog giriş modüllerine doğrudan uygulanabilir ve böylelikle bobinler akım sensörleri olarak kullanılabilir.

Rogowski Bobinleri ile Transdüser Kullanımı

  • Rogowski Bobini canlı kablonun etrafına sarılır.
  • İletkenden akan AC akımın yarattığı manyetik alan bobinde bir çıkış gerilimi indükler.
  • Rogowski transdüser Rogowski Bobini üzerinden, alternatif akım RMS değerlerini kaydeder ve giriş sinyalini çıkış uçlarında standart analog sinyale dönüştürür. (0-20 mA, 4-20 mA, 0-10 V, vb.)
  • PLC Ünitesi standart sinyali işler.
  • Ölçülen akım bir SCADA yazılımı veya opsiyonel olarak bir operatör panel vasıtası ile izlenir.
Sinyal Dönüştürücü
Rogowski Bobinleri ile Transdüser Kullanılarak anlamlı ölçümler elde edilir.