Türkiye’nin giderek artan enerji ihtiyacı karşısında enerjinin verimli bir şekilde kullanılması büyük önem taşıyor. Sanayileşmenin giderek artması ise enerji tüketimini en çok tetikleyen unsurlardan biri. Ancak ülkemizde diğer sanayileşmiş ülkeleri karşılaştırdığımız zaman kişi başı elektrik tüketiminin hala çok düşük seviyelerde olduğunu görüyoruz. Öte yandan yüksek enerji fiyatları endüstrinin enerji giderlerini sürekli olarak arttırmakta. Bu artan enerji fiyatlarından en az şekilde etkilenmek için enerji otomasyonu büyük rol oynuyor.
Yukarıdaki şekilde görüldüğü üzere Türkiye OECD ülkelerinin neredeyse dörtte biri oranında kişi başına düşen elektrik harcamasına sahip. Bu da enerji tüketimimizin orta ve uzun vadede ciddi oranlarda artacağını gösteriyor.
Bugün geldiğimiz noktada enerji arz ve talebinde yaşanan sıkıntıların üzerine birde yüksek enerji fiyatları eklenince mevcut enerjinin en verimli ve akıllı bir biçimde kullanılması herkes için büyük önem taşır hale geldi. Yapılan araştırmalar bir sanayi kuruluşunun operasyonel işletme maliyetinin %10 ile %50’sinin enerji giderleri olduğunu ortaya koymaktadır.
Enerji Otomasyonu İle Neler Yapılabilir?
- Bölüm veya nokta bazında tüketimlerin belirlenmesi
- Enerjiye dair büyüklerin izlenmesi, raporlanması ve analizi
- Enerji kalitesinin izlenmesi ve iyileştirilmesi
- Artan enerji tüketimi karşılaştırılarak sorunlu bölgenin tespit edilmesi
- Enerji trendlerinin belirlenmesi
- İş gücü maliyetinin azaltılması
Enerji otomasyonu denilince ülkemizde ne yazık ki sadece elektrik enerjisi akla gelmekte ve sadece elektrik enerjisine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Oysaki basınç, buhar, doğalgaz, su sıcaklık, hava kaçakları vb. enerji türleri de enerji otomasyonuna dahil edilmelidir.
Özellikle endüstriyel kuruluşları düşündüğümüz zaman enerji karşımıza sadece elektrik enerjisi olarak çıkmayacaktır. İşte bu yüzden gerçek ve akıllı bir enerji tasarrufu için bu farklı enerji türlerini bir arada ölçümleyen ve analiz bir sistem varlığı gereklidir.
Enerji Verilerinin Toplanması
Sahadan toplanacak olan elektriksel ve fiziksel ölçüm değerlerinin otomasyon sistemine aktarımının sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için uygun PLC konfigürasyonunun seçilmesi ve sisteme uygulanması gerekmektedir. Bir diğer önemli nokta tasarlanan sistemin optimum maliyet ile hayata geçirilmesidir. Özellikle enerji tasarufu, tüketimin izlenmesi ve optimizasyonun sağlanmasına yönelik ISO 50001’e uygun sistem dizaynı ve raporlaması ile WAGO, donanım çözümünü yazılım ile entegre etmektedir. Böylece hem maliyeti etkin hem de güvenilir ve sürekli veri akışı sağlayan sistemler tasarlamakta, devreye almakta ve yenilikçi ürünleri ile bu vizyonunu sürekli güncellemektedir. Enerji verilerinin toplanması enerji otomasyonun en önemli aşamalarındandır. WAGO sadece elektrik enerjisinin değil bütün enerji formlarının toplanmasını sağlar. WAGO enerji analizör modülleri ile;
- Elektriğe ait bütün formlar ölçülebilir. (Akım, gerilim, frekans, 41. harmoniğe kadar analiz, reaktif güç, görünür güç, aktif güç, çalışma bölgesi, faz gösterimi vb.)
- Diğer enerji türlerine ait veriler de ölçülebilir. (Sıcaklık, basınç, hacim, nem…)
- Tüm sayaçlarınızı bağlayabilirsiniz.
- Uzaktan izleme yapılabilir. Herhangi bir network içerisinden ethernet ağı üzerinden ya da statik IP ile dünyanın herhangi bir yerinden değerler takip edilebilir.
- Akım trafoları ayrılabilir gövdeli olup, ölçüm yapılan yerde işleme gerek kalmadan ölçüm alınabilir.
Bu enerji analizörleri PLC düğümüne doğrudan bağlanılmaktadır. Böylece PLC işlemcisine modüler yapı içerisindeki bus haberleşmesi ile doğrudan veri aktarımı yapılır. Bu sayede harici enerji analizörleri ve PLC arasında tesis edilen ikinci bir haberleşme hattına gerek duyulmamakta ve veri kayıpları ortadan kaldırılmaktadır. WAGO ile doğrudan entegre çalıştığı için fieldbustan bağımsız kullanılır. Yani proseste Profinet, Profibus, Modbus ya da Devicenet olabilirken enerji, doğalgaz ve su uygulamalarında IEC 61850 ya da IEC 60870-5 olabilir.
Örnek Proje: Pirelli Fabrikası
Pirelli Fabrikası, enerji giderlerini azaltmak için 750 makinesi için enerji otomasyonu uygulanacaktır. Aynı zamanda pnömatik olan bu makinelerin hava kaçaklarının da izlenmesi gerekmektedir. Öte yandan fabrika artan aydınlatma giderlerini minimize etmeyi planlamaktadır.
Proje kapsamında yaklaşık 750 adet makinenin enerji analizörlerinin ModBus üzerinden izlenmesi ve hava kaçaklarının kontrolü IO-Link modülü üzerinden takip edilecektir. Aynı zamanda projeye WAGO BACnet kontrolör altında DALI aydınlatma otomasyonu dahil edilmiştir. Böylece BACnet altında ModBus+DALI entegrasyonu ek bir kontrolöre ihtiyaç kalmadan sağlanmıştır.
Örnek Proje: TTnet Veri Merkezi
İşletmede olan veri merkezinde 28 farklı elektrik enerjisi tüketim noktasının, iki PLC istasyonu ile iki ayrı panodan enerji analizörleri üzerinden ölçülüp enerji yönetim sistemine aktarılmıştır.
Kullanılan WAGO Ürünleri
- 750-852 Ethernet Eko Kontrolör
- 750-493 Enerji Analizör Modülü
- 750-600 Sonlandırma Modülü
Neden WAGO?
- Ölçüm yapılacak panolarda revizyon yapılamaması, konvansiyonel enerji analizörlerinin yer problemi yaşatması ve haberleşme sorunlarından kaynaklı veri kaybı riski göz önünde bulundurularak WAGO’nun modüler PLC ve enerji analizör yapısı tercih edilmiştir.
- Veri kaybını ortadan kaldıran çözüm
